Καλώς ήρθατε στο πρώτο τεύχος του 2025. Το τεύχος ανοίγει με το άρθρο του Ομ. Καθηγητή του ΑΠΘ, τέως Προέδρου του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2003-2015) και Μέλους της επιτροπής του άρθρου 255 ΣΛΕΕ (2022-2026), κ. Β. Σκουρή, που εξετάζει τη διαδικασία επιλογής και διορισμού δικαστών και γενικών εισαγγελέων στο ΔΕΕ/ΓεΔΕΕ, το κανονιστικό πλαίσιο της επιτροπής του άρθρου 255 ΣΛΕΕ και τα ζητήματα έννομης προστασίας κατά των πράξεων διορισμού, με παραδείγματα τις υποθέσεις Sharpston και Valancius. Τονίζει ότι η διαδικασία παραμένει διακυβερνητική, παρά το γεγονός ότι η δικαστικοποίηση των διαδικασιών και η αυστηρή πρακτική της επιτροπής 255 προσέδωσαν ενωσιακή διάσταση στη διαδικασία, με ουσιαστική επιρροή της επιτροπής 255 στην ποιότητα και τη διαφάνεια των διορισμών. Για τον λόγο αυτό, ο τέως Πρόεδρος καταλήγει στη σημασία που έχει οι σχετικές δίκες να παραμείνουν μεμονωμένες.
Στο δεύτερο άρθρο του τεύχους, η Αναπλ. Καθηγήτρια Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, κα. Ρεβέκκα-Εμμανουέλα Παπαδοπούλου, αναλύει την αρχή της έλλειψης οριζοντίου αμέσου αποτελέσματος των Οδηγιών στην ΕΕ και τη διαχρονική εξέλιξη της νομολογίας. Υποστηρίζει ότι η αρχή αυτή έχει αποδυναμωθεί μέσω μηχανισμών όπως η σύμφωνη ερμηνεία, η αστική ευθύνη του κράτους μέλους, η αξιοποίηση γενικών αρχών και ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Η συγγραφέας υποστηρίζει ότι το ΔΕΕ χρησιμοποιεί έμμεσους τρόπους για να εξασφαλίσει την αποτελεσματικότητα του δικαίου της ΕΕ, ακόμη και σε ιδιωτικές διαφορές. Καταλήγει πως η αρχή έχει συρρικνωθεί σημαντικά και το περιεχόμενό της έχει περιοριστεί στην πράξη.
Το τεύχος μας συνεχίζει με το άρθρο της κας Ελένης Αντωνιάδου, Δ.Ν., Εντεταλμένης διδάσκουσας Εργατικού Δικαίου της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, που αφορά το ζήτημα του πιθανού αμέσου αποτελέσματος του άρθρου 24 του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη (ΑΕΚΧ), το οποίο προβλέπει δικαίωμα προστασίας των εργαζομένων σε περιπτώσεις αδικαιολόγητης λύσης της σχέσης εργασίας με πρωτοβουλία του εργοδότη. Η συγγραφέας υποστηρίζει ότι πληρούνται τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια ώστε η διάταξη να αναπτύσσει άμεσο εν στενή εννοία αποτέλεσμα, θεμελιώνοντας δικαιώματα υπέρ των εργαζομένων. Αναλύει τη δυνατότητα οριζόντιας επίκλησης της διάταξης στις σχέσεις εργοδότη-εργαζομένου. Τονίζει ότι, ακόμη και αν δεν αναγνωριστεί άμεσο αποτέλεσμα, ισχύει τουλάχιστον υποχρέωση σύμφωνης ερμηνείας υπέρ των εργαζομένων. Η συγγραφέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το άρθρο 24 ΑΕΚΧ συμβάλλει ουσιαστικά στην ενίσχυση της προστασίας της εργασίας σε εθνικό επίπεδο.
Στο τελευταίο άρθρο του τεύχους, η κα. Μαρία Σαπαρδάνη, ΜΔΕ, Δικηγόρος, Επιστ. Συνεργάτις του ΚΔΕΟΔ, εξετάζει το ζήτημα της συμβατότητας του μηχανισμού αθλητικής διαιτησίας, όπως προβλέπεται από το καταστατικό της FIFA ενώπιον του Court of Arbitration for Sport (CAS), με την ενωσιακή αρχή της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας. Υποστηρίζει ότι η υποχρεωτική δικαιοδοσία του CAS και ο περιορισμένος δικαστικός έλεγχος που ασκεί δεν διασφαλίζουν την τήρηση του δικαίου της Ένωσης. Η συγγραφέας αναλύει τις Προτάσεις της Γεν. Εισαγγελέως Τ. Ćapeta στην υπόθεση C-600/23 (Royal Football Club Seraing), που ζητούν διευρυμένο έλεγχο των αποφάσεων του CAS από τα εθνικά δικαστήρια των κρατών μελών. Καταλήγει ότι η πρόταση αυτή, αν και αναδεικνύει προβλήματα, κινδυνεύει να κατακερματίσει το διεθνές αθλητικό δίκαιο. Αντί για την προσέγγιση αυτή, το άρθρο προτείνει να αναζητηθούν λύσεις για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο σύστημα του CAS ώστε οι αποφάσεις του να διασφαλίζουν την αποτελεσματική δικαστική προστασία των αθλητών στους τομείς που ρυθμίζονται από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το τεύχος συνεχίζει με την επικαιρότητα στην ΕΕ από τον κ. Ευάγγελο Εκμεκτσόγλου και την κα. Βασιλική Στάθη, καθώς και τα e-πίκαιρα νομικής πληροφορικής από τον κ. Κωνσταντίνο Θεοδωρίδη.
Στη νομολογία του ΔΕΕ/ΓεΔΕΕ θα βρείτε την επισκόπηση των σημαντικότερων αποφάσεων για το τρίμηνο Δεκεμβρίου 2024 – Φεβρουαρίου 2025 και θα διαβάσετε το σχόλιο της κας Βασιλικής Γκέκα στην απόφαση του ΔΕΕ επί των συνεκδικασθεισών υποθέσεων C‑146/23 και C‑374/23, Sąd Rejonowy w Białymstoku, για τη δικαστική ανεξαρτησία και τις αποδοχές των εθνικών δικαστών.
Ακολουθεί η νομολογία του ΕΔΔΑ με επισκόπηση των κυριοτέρων αποφάσεων για το τρίμηνο Νοεμβρίου 2024 – Ιανουαρίου 2025 και το σχόλιο του κου Ευάγγελου Εκμεκτσόγλου στην απόφαση του ΕΔΔΑ επί της προσφυγής υπ’ αριθμ. 15783/21 (A.R.E. κατά Ελλάδας), σχετικά με την αναγνώριση της ύπαρξης συστηματικής πρακτικής επαναπροωθήσεων στην ελληνική επικράτεια και το ιδιαίτερο ζήτημα της απόδειξης των κρίσιμων πραγματικών περιστατικών.
Τα σχόλια στη νομολογία ολοκληρώνονται με εκείνο της κας Άννας Ζήση στην απόφαση του ΣτΕ (Τμ. Δ’) 236/2025 για την απόρριψη αιτήματος χορήγησης άδειας διαμονής σε αλλοδαπό καταχωρισμένο στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν από τρίτο κράτος μέλος.
Ακολουθούν, όπως πάντα, τα νέα του ΚΔΕΟΔ στον τομέα της Παιδείας και της Έρευνας ως προς τις επιστημονικές εκδηλώσεις, τα συνέδρια και τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Το τεύχος κλείνει με τη βιβλιογραφική τεκμηρίωση.
Kαλή ανάγνωση!
Εκ μέρους του ΚΔΕΟΔ
Βιργινία Τζώρτζη