Σύμφωνα με την παραδοσιακή συνταγματική διδασκαλία, ο περιορισμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων, προκειμένου να είναι νόμιμος, θα πρέπει να σέβεται τον πυρήνα του υπό κρίση θεμελιώδους δικαιώματος. Στο πλαίσιο της έννομης τάξης της ΕΕ, το άρθρο 52 του ΧΘΔΕΕ, ακολουθώντας την προγενέστερη νομολογία του ΔΕΚ περί σεβασμού της ουσίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και τις κοινές συνταγματικές παραδόσεις των κρατών μελών, επιτάσσει την υποχρέωση σεβασμού, από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και από τα κράτη μέλη όταν…

Το ελληνικό δίκαιο χαρακτηρίζεται από την αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων, ήτοι τα μέρη μιας σύμβασης είναι ελεύθερα να καταρτίσουν τη συμφωνία που επιθυμούν. Το πνευματικό δημιούργημα ως άυλο αγαθό χαρακτηρίζεται από ηθικές και περιουσιακές εξουσίες του δημιουργού και διαφέρει ως εκ τούτου από τα υλικά πράγματα. Η επιλογή του νομοθέτη είναι να ενισχύσει την ασθενή διαπραγματευτική θέση του δημιουργού έναντι αυτού που εκμεταλλεύεται το έργο και, για τον λόγο αυτό, εισάγει διατάξεις αναγκαστικού δικαίου,…

Το παρόν άρθρο πραγματεύεται τη θεωρία των δικαιικών μεταφυτεύσεων, οι οποίες αποτελούν βασική πηγή ανάπτυξης του δικαίου, όπως ισχυρίσθηκε ο εισηγητής της θεωρίας της δικαιικής αλλαγής Alan Watson, ο οποίος διασταυρώθηκε με την κρατούσα αντίληψη μιας μεγάλης χορείας στοχαστών από τον Montesquieu έως τον Marx περί στενών σχέσεων κοινωνίας και δικαίου, απορρίπτοντας την ύπαρξή τους και υποστηρίζοντας την αυτονομία του δικαίου. Με αφετηρία ότι η θεώρηση αυτή περιάγει την κατά τα άλλα χρήσιμη θεωρία του…

Τα περιοριστικά μέτρα (κυρώσεις) είναι ένα ουσιαστικό εργαλείο για την επίτευξη των στόχων της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ). Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά τους τίθεται εν αμφιβόλω λόγω της σοβαρής διαφοροποίησης μεταξύ των δικαίων των κρατών μελών ως προς την αντιμετώπιση των παραβατών των κυρώσεων. Έτσι, κρίθηκε αναγκαία η εναρμόνιση των ποινικών δικαίων των κρατών μελών σχετικά με τη δίωξη και την τιμωρία των παραβατών των περιοριστικών μέτρων, που επιβάλει η ΕΕ. Η πρόσφατη…

Η πρακτική των νομικών μεταφυτεύσεων (legal transplants) είχε προκαλέσει παλαιότερα μια έντονη επιστημονική αντιπαράθεση ανάμεσα στους θεωρητικούς που αντιλαμβάνονται το δίκαιο ως αυτόνομη οντότητα η οποία εξελίσσεται και λειτουργεί ανεξάρτητα από το κοινωνικοοικονομικό συγκείμενό της και τους θεωρητικούς που δέχονται ακριβώς το αντίθετο. Υποστηρίζουν, με άλλα λόγια, ότι το δίκαιο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό περίγυρό του και δεν μπορεί, κατά συνέπεια, να μετακινηθεί έξω από αυτόν. Η αντιπαράθεση όμως αυτή…

Η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης έχει εδραιωθεί ως το κατεξοχήν εργαλείο της δικαστικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, αντικαθιστώντας τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις ποινικής δικαστικής συνεργασίας. Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί να σκιαγραφήσει τη λειτουργία της εν λόγω αρχής εντός του συστήματος αυξημένης δικαστικής συνεργασίας εντός της ΕΕ. Αναγκαία προϋπόθεση προς τούτο είναι η κατανόηση της αρχής της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και η απεικόνιση της συσχέτισης μεταξύ των δύο αρχών. Προς τον σκοπό αυτό διενεργείται…

Ο Κανονισμός 2019/452 αποτελεί την πρώτη δέσμη μέτρων σε ενωσιακό επίπεδο για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων από τρίτες χώρες με πιθανό αντίκτυπο στην ασφάλεια και τη δημόσια τάξη της Ένωσης. Στην ουσία, αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης εργαλειοθήκης για την οικονομική ασφάλεια της Ένωσης και την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς της απέναντι στις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις και την εμβάθυνση της παγκόσμιας οικονομικής ολοκλήρωσης. Τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους ανακοινώθηκε ότι η Επιτροπή αξιολογεί το ισχύον…

Η παρούσα μελέτη εξετάζει τη γενική ρήτρα παρέκκλισης που προβλέπει το ενωσιακό δίκαιο για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων περιπτώσεων κατάστασης ανάγκης, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 347 της ΣΛΕΕ (πρώην άρθρο 297 της ΣΕΚ). Αρχικά, αναλύεται η λειτουργία της γενικής ρήτρας παρέκκλισης σε σχέση με τις λοιπές ρήτρες δημόσιας τάξης και ασφάλειας του πρωτογενούς και δευτερογενούς ενωσιακού δικαίου, καθώς και η θέση που κατέχει στο νομικό σύστημα της Ένωσης εν γένει. Ακολούθως, επισημαίνεται ο ιδιαιτέρως ασαφής χαρακτήρας της διάταξης…