Καλώς ήρθατε στο τέταρτο τεύχος του 2024. Το τεύχος ανοίγει με το άρθρο της Δρ. Ευτυχίας Κωνσταντάκου, Παρέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που εξετάζει το ζήτημα του κατά πόσον το κράτος μέλος ευθύνεται έναντι επιχειρήσεων που ζημιώνονται από τη χορήγηση παράνομης κρατικής ενίσχυσης κατά παράβαση του άρθρου 108 παρ. 3 ΣΛΕΕ. Η συγγραφέας υποστηρίζει ότι, παρά την ωφέλεια που αποκόμισε ο αποδέκτης, μπορεί να γεννηθεί αξίωση αποζημίωσης, εφόσον υφίσταται αιτιώδης σύνδεσμος και δεν αποκλείεται η ευθύνη του κράτους λόγω συνυπαιτιότητας. Καταλήγει ότι η αναγνώριση ευθύνης ενισχύει την αποτελεσματικότητα του ενωσιακού δικαίου και αποκαθιστά την αδικία εις βάρος επιχειρήσεων που εμπιστεύθηκαν πράξεις των αρχών, τονίζοντας την ανάγκη ενωσιακής εναρμόνισης.
Στο δεύτερο άρθρο του τεύχους, ο Δρ. Ευάγγελος-Ορέστης Βουβονίκος αναλύει τη νέα πολιτική συμφωνία του ECOFIN για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Διακυβέρνησης και του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Ο συγγραφέας εξηγεί ότι το νέο πλαίσιο διατηρεί τα υφιστάμενα κριτήρια χρέους και ελλείμματος, εισάγει έννοιες όπως τα δημοσιονομικά αποθέματα ασφαλείας και τα μεσοπρόθεσμα σχέδια, και στοχεύει σε συνδυασμό δημοσιονομικής πειθαρχίας και επενδυτικής ευελιξίας. Το άρθρο καταλήγει ότι το νέο σύστημα επιδιώκει ισορροπία μεταξύ σταθερότητας και μεταρρυθμιστικών κινήτρων, με περιορισμένη ελευθερία κρατών στον σχεδιασμό πολιτικής.
Τέλος, ο κ. Γεώργιος Αναστασόπουλος αναλύει στο άρθρο του τη νέα Οδηγία 2024/1203/ΕΕ, η οποία επιδιώκει την αυστηροποίηση και επικαιροποίηση του ποινικού πλαισίου της ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος. Ο συγγραφέας τονίζει τη σημασία της ενσωμάτωσης νέων περιβαλλοντικών αδικημάτων, την εισαγωγή του όρου «οικοκτονία» και την προσπάθεια εναρμόνισης με υπερεθνικά πρότυπα. Παρά τις παρεμβάσεις που εξασθένησαν ορισμένες ρυθμίσεις, υποστηρίζει ότι η Οδηγία εκτιμάται ως πρόοδος. Επισημαίνονται, επιπλέον, οι προκλήσεις ενσωμάτωσης στα εθνικά δίκαια και οι ανάγκες για θεσμική συνεργασία.
Το τεύχος συνεχίζει με την επικαιρότητα στην ΕΕ από τον κ. Ευάγγελο Εκμεκτσόγλου και την κα. Βασιλική Στάθη, καθώς και τα e-πίκαιρα νομικής πληροφορικής από τον κ. Κωνσταντίνο Θεοδωρίδη.
Στη νομολογία του ΔΕΕ/ΓεΔΕΕ θα βρείτε την επισκόπηση των σημαντικότερων αποφάσεων για το τρίμηνο Σεπτεμβρίου – Νοεμβρίου 2024 και θα διαβάσετε τα σχόλια της κας Άννας Ζήση στην απόφαση του ΔΕΕ C-406/22, Ministerstvo vnitra České republiky, Odbor azylové a migrační politiky, για τον έλεγχο των κριτηρίων για τον χαρακτηρισμό μιας τρίτης χώρας ως ασφαλούς χώρας καταγωγής από τα εθνικά δικαστήρια, της κας Λυδίας Παπαγιαννοπούλου από κοινού με τον κ. Πασχάλη Πασχαλίδη στην απόφαση του ΔΕΕ C-633/22, Real Madrid Club de Fútbol, για την μη εκτέλεση αλλοδαπής δικαστικής απόφασης λόγω προσβολής της ελευθερίας του Τύπου, και της κας Βασιλικής Γκέκα στην απόφαση του ΔΕΕ C‑808/21, Επιτροπή/Τσεχική Δημοκρατία () και qualité de membre d’un parti politique, για τα εκλογικά δικαιώματα των «μετακινούμενων» πολιτών της Ένωσης.
Ακολουθεί η νομολογία του ΕΔΔΑ με επισκόπηση των κυριοτέρων αποφάσεων για το τρίμηνο Αυγούστου – Οκτωβρίου 2024 και τα σχόλια του κου Ευάγγελου Εκμεκτσόγλου στην απόφαση του ΕΔΔΑ επί της προσφυγής υπ’ αριθμ. 31970/20 (Validity Foundation εκ μέρους της T.J. κατά Ουγγαρίας), σχετικά με τις ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης ΑμεΑ σε κρατικό ίδρυμα κοινωνικής φροντίδας και την ελλιπή έρευνα αναφορικά με τον θάνατό του, και της κας Κυριακής Παπαδοπούλου στην απόφαση του ΕΔΔΑ επί της προσφυγής υπ’ αριθμ. 27985/19 (Nsingi κατά Ελλάδας), που θίγει το ζήτημα της συστημικής τυπολατρίας στις ποινικές αποφάσεις και, συγκεκριμένα, αφορά την παράβαση δικαιώματος αποζημίωσης παρανόμως κρατηθέντος προσώπου.
Ακολουθούν, όπως πάντα, τα νέα του ΚΔΕΟΔ στον τομέα της Παιδείας και της Έρευνας ως προς τις επιστημονικές εκδηλώσεις, τα συνέδρια και τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Το τεύχος κλείνει με τη βιβλιογραφική τεκμηρίωση.
Kαλή ανάγνωση!
Εκ μέρους του ΚΔΕΟΔ
Βιργινία Τζώρτζη